મિત્રો, આપણે સૌ જાણીએ છીએ કે ભારત સદીઓથી સાધુ, સંતો અને ભક્તોની ભૂમિ રહી છે. ભારતમાં અનેક વિદ્વાનો અને સંતોએ જન્મ લઈ આ પવિત્ર ભૂમિને આશીર્વાદ આપ્યા છે. તેઓ સમાજમાં શાંતિ સ્થાપવા માટે સમયાંતરે પોતાના વિચારો રજૂ કરે છે. લોકો પણ આ સંતોની વાતો સાંભળે છે અને તેનું અનુકરણ પણ કરે છે. આ સંતો પોતાના જીવની પરવા કર્યા વિના નિઃસ્વાર્થ સામાજિક કાર્યકરો છે. ઘણું યોગદાન આપ્યું છે. અહીં આપણે પરમ પૂજ્ય સંત મોરારી બાપુ વિશે વાત કરવી છે, તેમની કથા વાંચીને આપણે સૌ ધન્યતા અનુભવીએ છીએ, પરંતુ અહીં અમે કેટલીક એવી વાતો પણ જણાવીશું જેના વિશે બહુ ઓછા લોકો જાણતા હશે, તો ચાલો અમારો લેખ શરૂ કરીએ. સૌથી પહેલા જો આપણે મોરારી બાપુના અંગત જીવનની વાત કરીએ તો જણાવી દઈએ કે મોરારી બાપુનો જન્મ 25 સપ્ટેમ્બર 1946ના રોજ મહુઆ પાસેના તલગાજરમામાં એક વૈષ્ણવ પરિવારમાં થયો હતો. તેમના પિતાનું નામ પ્રભુદાસ હરિયા છે જ્યારે તેમના દાદાનું નામ ત્રિભુવનદાસ છે.
જણાવી દઈએ કે બાપુના દાદાને રામાયણમાં ઘણી શ્રદ્ધા હતી. આ કારણે તેમના દાદાએ બાળપણમાં બાપુને રોજ 5 ચોપાઈ કંઠસ્થ કરવાનું કહ્યું હતું. આ જ કારણ છે કે મોરારી બાપુએ આખી રામાયણ કંઠસ્થ કરી છે. જણાવી દઈએ કે તે ભણવા માટે તલગાજરાથી મહુઆ સુધી ચાલીને જતો હતો. જે બાદ મોરારી બાપુએ ડિગ્રી મેળવ્યા બાદ જૂનાગઢની શાહપુર કોલેજમાં શિક્ષક તરીકે શરૂઆત કરી હતી, ત્યાર બાદ તેમણે પારેખ સ્કૂલમાં તમામ વિષયો ભણાવવાનું શરૂ કર્યું હતું. જણાવી દઈએ કે માત્ર 14 વર્ષની ઉંમરે મોરારી બાપુએ દાદાજીને પોતાના ગુરુ માન્યા હતા અને 1960માં ચૈત્રમાસના રોજ તલગાજરામાં પહેલીવાર રામાયણનું પઠન કર્યું હતું. જો આપણે મોરારી બાપુની જીવન યાત્રાની વાત કરીએ તો જણાવી દઈએ કે વર્ષ 1966માં મહુઆ છોડ્યા બાદ બાપુએ 9 દિવસની રામકથાની શરૂઆત કરી હતી.
નાગાબાઈ નવા પવિત્ર સ્થાનમાં રામફળકાદાસજી જેવા સંત સાથે મોરારી બાપુ સવારે કથા સંભળાવતા જ્યારે બપોરે ભોજનની વ્યવસ્થા તેઓ સંભાળતા. જણાવી દઈએ કે પિતાના સંતાનોમાં ત્રણ પુત્રી અને એક પુત્ર છે. મોરારી બાપુ વિશે લોકોમાં એવી ધારણા છે કે આટલા મોટા કથાકાર હોવાના કારણે તેમણે કથા માટે ઘણા પૈસા લીધા હશે, તો ચાલો તમને જણાવી દઈએ કે શરૂઆતમાં બાપુ પરિવારના ભરણપોષણ માટે કથામાંથી દાન સ્વીકારતા હતા. . જો કે, વર્ષ 1977 થી, બાપુએ કોઈપણ પ્રકારનું દાન ન સ્વીકારવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી હતી. જો આપણે બાપુના ખભા પર જોવા મળેલી કાળી શાલની વાત કરીએ તો તમને જણાવી દઈએ કે આ શાલ વિશે ઘણી વાતો છે. કેટલાક લોકો માને છે કે હનુમાનજીએ પોતે પ્રગટ થઈને કાળું કમળ આપ્યું હતું, તો કેટલાક એવું પણ કહે છે કે આ કાળું કમળ જૂનાગઢના કોઈ સંતે તેમને આપ્યું હતું.
જો કે, પોતાની શાલ અંગે મોરારી બાપુ કહે છે કે તેમને કાળો રંગ પસંદ છે તેથી તેઓ આ શાલ રાખે છે. જણાવી દઈએ કે દુનિયાભરના લોકો મોરારી બાપુને માને છે અને તેમની વાતનું સન્માન કરે છે, પરંતુ દેશના સૌથી ધનિક પરિવાર એટલે કે અંબાણી પરિવારમાં પણ બાપુનું વિશેષ સન્માન છે. જણાવી દઈએ કે જામનગરના ખાવડી નામના સ્થળે જ્યારે રિલાયન્સની ફેક્ટરીનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું ત્યારે ધીરુભાઈ અંબાણીએ મોરારી બાપુને ખાસ આમંત્રણ આપ્યું હતું અને તેમની કથા અને પાઠનું પણ આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. આ સમયે બાપુએ અત્યાર સુધી કામ અર્થે આવતા લોકોના ભોજન અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી હોવાથી રિલાયન્સ કંપનીએ અહીં એક સમયનું ભોજન આપવાનું શરૂ કર્યું છે. આ પરંપરા આજે પણ ચાલુ છે. પોતાની વાત સરળતાથી સમજાવવા માટે બાપુ સેર અને સૈરીનો પણ ઉપયોગ કરે છે. જણાવી દઈએ કે વર્ષ 1976માં બાપુની પ્રથમ વિદેશ ચર્ચા નૈરોબીમાં થઈ હતી. અત્યાર સુધીમાં બાપુએ 823 થી વધુ કથાઓનું પઠન કર્યું છે.