નવી દિલ્હી: પંચમહાલ અને બનાસકાંઠા જિલ્લામાં પાયલોટ પ્રોજેક્ટની સફળતા બાદ ગુજરાતના તમામ જિલ્લાઓમાં અમલમાં મુકવામાં આવેલી બેંક મિત્ર સહકારી મંડળીઓની પહેલને માઇક્રો-એટીએમ આપવામાં આવશે જ્યાં 1,723 માઇક્રો-એટીએમનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું હતું. તેવી જ રીતે, પંચમહાલ અને બનાસકાંઠા જિલ્લાઓમાં દૂધ સહકારી મંડળીના સભ્યોને 1,23,685 રુપે કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડનું વિતરણ કર્યા પછી, આ પહેલ પણ ગુજરાતના તમામ જિલ્લાઓમાં શરૂ કરવામાં આવી રહી છે. ભારતમાં 29 વિવિધ ક્ષેત્રોમાં કુલ 8,02,639 સહકારી મંડળીઓમાંથી 81,307 સહકારી મંડળીઓ ગુજરાતમાં છે. આ માહિતી સહકાર મંત્રી શ્રી અમિત શાહે 7 ફેબ્રુઆરી, 2024ના રોજ રાજ્યસભામાં RS સાંસદ શ્રી પરિમલ નથવાણી દ્વારા ઉઠાવવામાં આવેલા સહકારી ક્ષેત્ર સંબંધિત પ્રશ્નોના જવાબમાં આપી હતી.
મંત્રીના નિવેદન અનુસાર, ડેરી અને ફિશરીઝ કોઓપરેટિવ સોસાયટીઓને ડિસ્ટ્રિક્ટ કોઓપરેટિવ સેન્ટ્રલ બેંક્સ (DCCBs) અને સ્ટેટ કોપ બેંક (StCBs) ના બેંક મિત્ર બનાવી શકાય છે. તેમની વ્યવસાય કરવાની સરળતા, પારદર્શિતા અને નાણાકીય સમાવેશને સુનિશ્ચિત કરવા માટે, આ બેંક મિત્ર સહકારી મંડળીઓને ‘ડોર-સ્ટેપ ફાઇનાન્સિયલ સેવાઓ’ પ્રદાન કરવા માટે નાબાર્ડના સમર્થન સાથે માઇક્રો-એટીએમ પણ આપવામાં આવી રહ્યા છે. અન્ય એક પહેલમાં, DCCBs/StCBs ની પહોંચ વિસ્તારવા અને ડેરી સહકારી મંડળીઓના સભ્યોને જરૂરી પ્રવાહિતા પૂરી પાડવા માટે, સહકારી મંડળોના સભ્યોને વ્યાપકપણે ઓછા વ્યાજ દરે ધિરાણ આપવા માટે રૂપે કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ્સ (KCCs)નું વિતરણ કરવામાં આવી રહ્યું છે. અને તેમને અન્ય નાણાકીય વ્યવહારો કરવા સક્ષમ બનાવવા.
જવાબમાં, મંત્રીએ એમ પણ જણાવ્યું કે અર્બન કોપ બેંકોની વ્યક્તિગત હાઉસિંગ લોનની મર્યાદા હવે રૂ. 30 લાખથી વધારીને રૂ. 60 લાખ કરવામાં આવી છે અને ગ્રામીણ કોપ બેન્કોના કિસ્સામાં આ મર્યાદા અઢી ગણી વધારીને રૂ. 75 લાખ કરવામાં આવી છે. . સરકારે 3 નવી રાષ્ટ્રીય સ્તરની બહુ-રાજ્ય મંડળીઓની સ્થાપના કરી છે: 1) પ્રમાણિત બીજ માટે નવી રાષ્ટ્રીય બહુ-રાજ્ય સહકારી બીજ મંડળી; 2) સજીવ ખેતી માટે નવી નેશનલ મલ્ટી-સ્ટેટ કોઓપરેટિવ ઓર્ગેનિક સોસાયટી; 3) નિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે નવી નેશનલ મલ્ટી-સ્ટેટ કોઓપરેટિવ એક્સપોર્ટ સોસાયટી.
સહકારી ક્ષેત્રમાં ‘ઇઝ ઓફ ડુઇંગ બિઝનેસ’ માટે ઇન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજીનો વ્યાપક ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે. બહુ-રાજ્ય સહકારી મંડળીઓ માટે ડિજિટલ ઇકોસિસ્ટમ બનાવવા માટે કેન્દ્રીય રજિસ્ટ્રાર કચેરીનું કોમ્પ્યુટરાઇઝેશન. RCS કચેરીઓના કોમ્પ્યુટરાઈઝેશન માટે કેન્દ્રીય પ્રાયોજિત પ્રોજેક્ટને સરકાર દ્વારા મંજૂરી આપવામાં આવી છે. અત્યાર સુધીમાં, આ પ્રોજેક્ટ માટે 33 રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો તરફથી દરખાસ્તો પ્રાપ્ત થઈ છે, જેમાંથી 30ને મંજૂરી આપવામાં આવી છે. લાંબા ગાળાની સહકારી ધિરાણ માળખું મજબૂત કરવા માટે, 13 રાજ્યો/ કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં ફેલાયેલ કૃષિ અને ગ્રામીણ વિકાસ બેંકો (ARDBs) ના 1,851 એકમોના કોમ્પ્યુટરાઇઝેશનના પ્રોજેક્ટને સરકાર દ્વારા મંજૂરી આપવામાં આવી છે.